
Nén file Linux là thao tác quan trọng để giảm dung lượng và quản lý dữ liệu hiệu quả. Bài viết này hướng dẫn bạn cách nén và giải nén file với các định dạng phổ biến như .tar, .zip, .rar, .7z, .Z, và .zst, kèm lệnh chi tiết và ghi chú nhanh.
1. Tar (chỉ gom file, không nén)
-
Nén thư mục thành file tar:
tar -cvf archive.tar folder/
-
Giải nén:
tar -xvf archive.tar
2. Tar + Gzip (.tar.gz / .tgz)
-
Nén:
tar -czvf archive.tar.gz folder/
-
Giải nén:
tar -xzvf archive.tar.gz
3. Tar + Bzip2 (.tar.bz2)
-
Nén:
tar -cjvf archive.tar.bz2 folder/
-
Giải nén:
tar -xjvf archive.tar.bz2
4. Tar + XZ (.tar.xz)
-
Nén:
tar -cJvf archive.tar.xz folder/
-
Giải nén:
tar -xJvf archive.tar.xz
5. Zip (.zip)
-
Nén:
zip -r archive.zip folder/
-
Giải nén:
unzip archive.zip
6. RAR (.rar)
Cần cài thêm
rar
vàunrar
(Ubuntu/Debian:sudo apt install rar unrar
).
-
Nén:
rar a archive.rar folder/
-
Giải nén:
unrar x archive.rar
7. 7-Zip (.7z)
Cần cài
p7zip-full
(Ubuntu/Debian:sudo apt install p7zip-full
).
-
Nén:
7z a archive.7z folder/
-
Giải nén:
7z x archive.7z
8. .Z (compress)
Định dạng cũ, ít dùng.
-
Nén:
compress file.txt # Kết quả: file.txt.Z
-
Giải nén:
uncompress file.txt.Z
9. Zstandard (.zst / .tar.zst)
Cần cài
zstd
(sudo apt install zstd
).
-
Nén:
zstd file.txt # Kết quả: file.txt.zst
-
Giải nén:
zstd -d file.txt.zst
-
Với tar + zstd:
tar --zstd -cvf archive.tar.zst folder/ tar --zstd -xvf archive.tar.zst
Tổng kết
Định dạng | Nén (Tạo file) | Giải nén |
---|---|---|
.tar | tar -cvf archive.tar folder/ |
tar -xvf archive.tar |
.tar.gz / .tgz | tar -czvf archive.tar.gz folder/ |
tar -xzvf archive.tar.gz |
.tar.bz2 | tar -cjvf archive.tar.bz2 folder/ |
tar -xjvf archive.tar.bz2 |
.tar.xz | tar -cJvf archive.tar.xz folder/ |
tar -xJvf archive.tar.xz |
.zip | zip -r archive.zip folder/ |
unzip archive.zip |
.rar | rar a archive.rar folder/ |
unrar x archive.rar |
.7z | 7z a archive.7z folder/ |
7z x archive.7z |
.Z | compress file.txt → file.txt.Z |
uncompress file.txt.Z |
.zst / .tar.zst | zstd file.txt → file.txt.zst |
zstd -d file.txt.zst |
Ghi chú nhanh:
-
-c
= tạo file,-x
= giải nén,-v
= hiển thị tiến trình,-f
= chỉ định tên file. -
.tar
chỉ gom file, không nén. -
.tar.gz
,.tar.bz2
,.tar.xz
,.tar.zst
vừa gom vừa nén
Tổng kết lại: Mình đã hướng dẫn các bạn các cách để nén và giải nén file hoặc thư mục trên Linux.